Het Rijksvastgoedbedrijf vernieuwt het Stappenplan Veiligheid en Gezondheid (V&G) voor bouw- en onderhoudsproces. Projectleiders krijgen zo praktische handvatten om veiligheid in ontwerp- én beheerfase te waarborgen. V&G adviseur Dea Snoeijer is medeverantwoordelijk voor de update: ‘Veiligheid in de bouw is essentieel.’
Het vernieuwde Stappenplan V&G van het Rijksvastgoedbedrijf (RVB) ondersteunt projectleiders bij het nemen van de juiste stappen voor goed V&G-management in elke fase van een bouwproject. ‘De kunst van veiligheidsmanagement is een goede voorbereiding’, vertelt Snoeijer. ‘Het ontwerp moet na oplevering veilig te bouwen en te onderhouden zijn.’
Het is volgens Snoeijer van belang om al in het ontwerpproces rekening te houden met veiligheid. Want het is niet eenvoudig om bij te sturen als er zich onverwacht onveilige situaties voordoen in de uitvoeringsfase.
Het maken van een goed ontwerp van het gebouw waarin de ‘arbeidshygiënische strategie’ is toegepast maakt het mogelijk om de risico’s te beheersen. In zo’n strategie zijn de te nemen veiligheidsmaatregelen vastgelegd. Aannemers kunnen dan veilig werken in zowel de bouw- als de beheer- en onderhoudsfase.
Het volgen van een ‘arbeidshygiënische strategie’ is een wettelijke verplichting bij het bepalen en vaststellen van beheersmaatregelen. Snoeijer: ‘Door de vernieuwing kunnen projectleiders nog beter invulling geven aan die wettelijke eisen’.
Vernieuwingen
De nieuwe versie van het Stappenplan V&G is aangevuld met handvatten en instrumenten om in de ontwerp- en uitvoeringsfase te voldoen aan de vergewisplicht. Dit is een wettelijke verplichting van een opdrachtgever om te verzekeren dat een ontwerp straks veilig te bouwen is en dat het uiteindelijke gebouw veilig te onderhouden is.
Naast de praktische handvatten is ook de nieuwe Omgevingswet (Ow), die per 1 januari 2023 ingaat, verwerkt in het Stappenplan V&G. Daaronder valt het ‘Besluit bouwwerken leefomgeving’ (Bbl), die het Bouwbesluit 2012 gaat vervangen. In het Bbl staan verplichtingen voor de veiligheid van de directe omgeving van bouwplaatsen opgenomen.
Opties
De projectleider van het RVB moet zich ervan verzekeren dat de aannemer op een goede manier invulling geeft aan alle wettelijke verplichtingen. Dan kan bijvoorbeeld door een onafhankelijke toets op de V&G-documenten van de aannemer uit te laten voeren.
Een andere mogelijkheid is het laten auditen van het veiligheidsproces van de aannemer. In deze overleggen met de aannemer is nadrukkelijk aandacht voor eventuele ontwerpwijzigingen, incidenten en de dagelijkse gang van zaken op de bouwplaats. Ook ‘safety walks‘ met het management van het RVB en de aannemer behoren tot een van de opties. De ‘safety walks‘ gaan gepaard met gesprekken over de gezamenlijke verantwoordelijkheid voor veiligheid in de uitvoering.
Per project zijn de processtappen hetzelfde, maar de inhoudelijke invulling kan verschillen. Bijvoorbeeld het plaatsen van installaties op het dak betekent bij onderhoud het risico op vallen van hoogte. ‘In het ontwerp kan je dan kiezen om de installaties inpandig te maken, als dat mogelijk is’, geeft Snoeijer aan. ‘Daarmee is het gevaar op vallen van hoogte weg. Als projectleider verzeker je je er dan van dat het ontwerpteam een ontwerp maakt waardoor het in de toekomst zo veilig mogelijk te onderhouden is.’
Breder inzetbaar stappenplan
Het huidige stappenplan stamt uit 2018. Het vernieuwde stappenplan is zo goed als klaar op wat inhoudelijke punten en de vormgeving na. Het nieuwe Stappenplan V&G moet namelijk handig en gebruikersvriendelijk zijn.
Snoeijer: ‘Het stappenplan waar we nu mee bezig zijn is voor het interne RVB-proces. Als het is uitgerold, gaan we aan de slag met het ontwikkelen van een stappenplan dat ook bruikbaar is voor andere opdrachtgevers.’
