Duurzaamheid en het aantrekken van talent worden twee van de belangrijkste zorgen voor bedrijven. Het gebruik van slimme en innovatieve technologieën biedt een win-winsituatie: de aantrekkelijkheid van de werkplek versterken, en vervolgstappen nemen om duurzame doelen te bereiken. Henk Pronk, Regional director South West Building Solutions bij SPIE Nederland en lid van het Tech FM Committee van de SPIE Groep, deelt zijn visie op dit onderwerp.
Nu er meer digitale technologieën worden ontwikkeld, komt het gesprek steeds vaker op ‘slimme gebouwen’. Wat betekent deze term eigenlijk?
Het concept van ‘slimme gebouwen’ is een enorm populaire term geworden en heeft talloze definities. Ik zou het als volgt samenvatten: een slim gebouw maakt gebruik van technologie om een efficiënt en strikt gecontroleerd gebruik van hulpbronnen mogelijk te maken en tegelijkertijd een veilige en comfortabele omgeving voor de gebruikers te creëren.
In dit type gebouw wordt technologie niet alleen aangepast aan de gebruiker van het gebouw, maar ook aan de activiteiten die daarin plaatsvinden. Dit heeft een positief effect op de prestaties van mensen en biedt nieuwe mogelijkheden voor het beheer van het gebouw en de hulpbronnen in het gebouw.
En in concrete termen? Slimme innovatieve technieken zorgen dat onderhoud, energiebeheer, verwarming en verlichting worden geoptimaliseerd en dat de ruimte efficiënt wordt gebruikt. Op die manier dragen intelligente bouwtechnologieën bij aan de totale prestaties van de organisatie.
Over prestaties gesproken, zijn deze technologieën inzetbaar om de duurzaamheidsambities van bedrijven te realiseren? Hoe zit het met prestaties op het gebied van gebruik en kwaliteit van leven op het werk?
Absoluut. Het kenmerk van een intelligent gebouw is om energie op een zuinige en verantwoorde manier te gebruiken zonder ooit de ervaring van de medewerker aan te tasten!
Sinds de COVID-19-pandemie heeft de opkomst van thuiswerken en hybride werken geleid tot een daling van de bezettingsgraad van gebouwen. In traditionele gebouwen zijn onbezette ruimtes niet rendabel en niet duurzaam. Op dit punt kunnen de slimme aanpak en het Internet of Things (IoT) een rol spelen. Sensoren kunnen gegevens over de bezetting en het gebruik van werkplekken systematisch, objectief en anoniem in kaart brengen. Door deze veranderingen in het gebruik van gebouwen nauwkeurig te meten, krijgen we informatie om gebouwen proactief en voorspelbaar te beheren. Met als resultaat dat we dankzij slimme gebouwen het energieverbruik kunnen verlagen, het comfort verhogen, flexibel kunnen inspelen op gebruikersgedrag en de lokale energielevering en -vraag, kunnen besparen op onderhoudskosten, enzovoort…
SPIE heeft leiding gegeven aan meerdere intelligente bouwprojecten. Daardoor konden we meten hoe veelbelovend deze technologie is vanuit alle gezichtspunten en met name voor de gebruikerservaring en duurzaamheid. We hebben deze datatechnologie bijvoorbeeld recent toegepast op een gebouwencomplex van meer dan 20.000 vierkante meter met een theater, een concertzaal en een kunstacademie. De resultaten zijn overtuigend: het energieverbruik is met 16% gedaald, de huurders besparen jaarlijks ongeveer 80.000 euro aan energie en het aantal klachten en meldingen is met 65% gedaald, waardoor de gebruikerservaring aanzienlijk is verbeterd.
In essentie is dit een technologie die bedrijven de zeldzame kans biedt om slimmere en flexibelere onderhoudsdiensten uit te voeren, de medewerkerservaring te verbeteren, een duurzame toekomst te creëren en geld te besparen voor zakelijke activiteiten.
Hebt u geconstateerd dat de vraag naar slimme bouwoplossingen bij uw huidige of potentiële klanten is gegroeid?
Als SPIE zien we een groeiende belangstelling voor deze technologieën, voor een breed scala aan projecten. Van de aanbesteding tot ontwerp en implementatie, en ook bij de renovatie en verbetering van bestaande gebouwen, vragen steeds meer klanten ons om digitale oplossingen en bijbehorende datamodellen te ontwerpen en te leveren om gebouwen op een geïntegreerde manier te kunnen beheren.
Ik ben ervan overtuigd dat slimme gebouwen steeds populairder worden, omdat ze een benadering bieden voor veel trends en vraagstukken waarmee organisaties worden geconfronteerd.
In de eerste plaats wordt het steeds belangrijker om in een krappe arbeidsmarkt medewerkers te boeien en te behouden in een aantrekkelijke werkomgeving. IoT is een echte onderscheidende factor geworden, een bron van toegevoegde waarde voor het werkgeversmerk, omdat de eerste mensen die profiteren van slimme gebouwen hun gebruikers zijn, de mensen die in deze connected gebouwen wonen of werken. Het zorgen voor welzijn op het werk en het bieden van een comfortabele, moderne, interactieve en flexibele werkomgeving is een prestatiestimulator en is dankzij de aangeboden diensten een factor bij het behoud van talent.
Daarnaast ervaren eigenaren van gebouwen een toenemende druk om te voldoen aan de streefwaarden voor vermindering van broeikasgassen en aan wettelijke vereisten. Om dit probleem aan te pakken, kan het energieverbruik op vele manieren worden geoptimaliseerd: betere connectiviteit van gebouwen, goed onderhoud, gebruiksstudies, enz… Op deze manier kunnen onze klanten niet alleen hun bedrijfskosten verlagen, maar ook hun CO2-uitstoot aanzienlijk verlagen. In de huidige context van torenhoge olieprijzen en een verhoogd risico op gastekorten is dit een behoorlijk voordeel.
Ten slotte zorgen slimme bouwtechnologieën ervoor dat onze klanten volledig op de hoogte zijn van en de gehele controle hebben over het gebouw, waar en wanneer dan ook. De klantervaring is compleet vernieuwd. Met een eenvoudige blik op de dashboards weten we precies wat de situatie is (toegang tot offertes, storingen, documenten en inzichten in gepland en voltooid onderhoud) en kunnen we acties genereren om dit te beheren (opdrachten, werkorders en facturen goedkeuren, enz.). Deze transparantie en interactiviteit worden zeer gewaardeerd.
Welke rol spelen deze technologieën in de ontwikkeling van banen in de multitechnische dienstensector?
De digitalisering van onze bedrijven is al een realiteit en dit zal de komende 2 tot 3 jaar alleen nog maar verder gaan.
De kansen zijn net zo spannend als uitdagend, daarom werkt SPIE aan het succesvol aansturen van deze verandering en heeft het bedrijf een ambitieuze digitaliseringsstrategie. We zijn bijvoorbeeld begonnen met een pilot om onderhoudswerkzaamheden uit te voeren met een slimme bril, zodat de technicus de ondersteuning kan overdragen aan specialisten op afstand in situaties van probleemoplossing. Dit type technologie zal een groot pluspunt zijn in een context van personeelstekort.
De implementatie van digitale platforms voor technisch facility management, zoals SMART FM 360° of van SPIE, maakt het dagelijks werk voor onderhoudstechnici veel eenvoudiger. De slimme dispatching-functie plant onderhoudsbezoeken van tevoren met het best gekwalificeerde team, levert historische gegevens en best practices voor komende bezoeken en prioriteert deze om de operationele continuïteit te garanderen. Bezoeksrapporten worden in realtime opgesteld en zijn beschikbaar voor alle betrokken partijen. Voor contractmanagers is het vormgeven van beheerprocessen voor energieprestaties ook veel eenvoudiger, van realtime volgen van het verbruik tot het ontwikkelen van wereldwijde strategieën voor energie-efficiëntie en het beoordelen van de daarmee samenhangende financiële impact. Het platform definieert zelfs voorspellende strategieën voor het optimaliseren van het onderhoud van gebouwen en de operationele processen.
Technologische ontwikkelingen gaan gepaard met het vernieuwen van de professionele vaardigheden van de sector. We betrekken alle SPIE-medewerkers en -technici actief bij de voortdurende digitalisering van onze organisatie. Interne campagnes bieden inzicht in deze ingrijpende veranderingen in de kernactiviteiten, en ook hulpmiddelen en advies om hun werk eenvoudiger te kunnen doen meer digitale hulpmiddelen. Wij hechten groot belang aan het diversifiëren van de profielen van deze technici. Naast de expertise en het vakmanschap van onze technici, werven we steeds meer talenten die aangrenzende disciplines beheersen, zoals technologisch onderlegde profielen.
De training en diversificatie van onze talenten is een vereiste om een veelbelovende technologie te kunnen implementeren voor onze klanten, die dagelijks te maken krijgen met steeds meer vraagstukken op het gebied van aantrekkelijkheid en duurzaamheid.