Het kantoorgebouw Aurora, op de hoek van de Overtoom en de Stadhouderskade, is door stadsdeel West aangewezen als gemeentelijk monument. Het gebouw heeft deze status gekregen omdat het bedreigd werd door een ingrijpende renovatie, waardoor de opvallende gevel zou worden aangepast.
Erfgoedvereniging Heemschut, dezelfde organisatie die ervoor zorgde dat de kantoorgebouwen tegenover het Rijksmuseum tot monument werden benoemd, spande een spoedprocedure aan om Aurora te redden. De eigenaar van het pand zou namelijk de gevel willen verwijderen. Het stadsdeel en monumentenzorg waren het eens met Heemschut dat dit niet moet gebeuren en wees het gebouw de monumentale status toe, waardoor deze nu beschermd is tegen aanpassingen.
Het kantoorgebouw, waar de winkel Bever op de begane grond is gehuisvest en Booking.com nu nog haar kantoor in heeft, is door architect Piet Zanstra ontworpen en was helemaal af in 1968. Het gebouw heeft de bijnaam ‘Aurora’ gekregen omdat levensverzekeringsmaatschappij Aurora eerst in het kantoor gevestigd was. .
Vijf criteria
Om een monument aan te wijzen zijn er vijf criteria: architectonische waarde, stedenbouwkundige waarde, cultuurhistorische waarde, zeldzaamheid en gaafheid of herkenbaarheid. Het monument hoeft niet aan alle voorwaarden te voldoen. “Als je op één van de criteria heel hoog scoort en op de ander iets minder, kan het alsnog een monument worden”, aldus Bene Colenbrander van de erfgoedvereniging Heemschut.
Volgens Colenbrander scoort Aurora erg goed op twee van de vijf criteria: architectonische en cultuurhistorische waarde. “Het is een hele bijzondere gevel, met het zorgvuldige ontwerp en de fijne detaillering. De gevel is bovendien in zeer goede, authentieke staat behouden gebleven. Ook is het een echt voorbeeld van het concept cityvorming, een stadsontwikkeling waarin de binnenstad een zakelijke functie moest krijgen. Er moesten meer grote kantoren komen in de stad en die geschiedenis moet ook beschermd worden.” Een ander voorbeeld van cityvorming is bijvoorbeeld de Weesperstraat.
Club De School en Pentagon
Heemschut is de afgelopen tijd voornamelijk bezig om gebouwen die na 1965 zijn opgeleverd tot monument te laten benoemen. “De gemiddelde Amsterdammer kan denken: ‘waarom is dat nodig’? De meeste gebouwen uit de 17e eeuw zijn al aangewezen tot monument en ‘nieuwere’ gebouwen hebben die status nog niet. Wij vinden dat ook die beschermd moeten worden, want ook daar zit geschiedenis achter.”
Twee gebouwen waar Heemschut nu voor de monumentale status probeert te vechten zijn de club De School in West en het wooncomplex Pentagon aan de Sint Antoniesbreestraat in het centrum. “Wij zien van beide gebouwen de monumentenwaarde. Hopelijk zien de desbetreffende stadsdelen dat ook zo.”