Het ING Fonds voor Duurzame Gebouwen, beheerd door de Koning Boudewijnstichting, stelde 500.000 euro ter beschikking om projecten te ondersteunen die de publieke ruimte vergroenen. Begin dit jaar werd een oproep gelanceerd naar de publieke sector, steden en gemeenten, universiteiten en ziekenhuizen om hiervoor projecten in te dienen. In totaal werden elf projecten geselecteerd die financiële ondersteuning voor hun project krijgen.
Het ING Fonds voor Duurzame Gebouwen werd opgericht naar aanleiding van de 150ste verjaardag van ING België en wil een blijvende bijdrage leveren om de lucht in de steden te verbeteren, het stedelijk hitte eiland effect te beperken en de natuur terug te brengen in de stad om zo het welzijn van de bewoners te verbeteren en gebouwen een positieve bijdrage te laten leveren voor het milieu.
Waarom groene gevels?
In dichtbebouwde wijken bieden ‘verticale tuinen’, zoals groene gevels soms ook worden genoemd, allerlei voordelen: naast het aangename en rustgevende effect voor de bewoners en de bezoekers, verbeteren zij ook de luchtkwaliteit, verminderen ze het lawaai, helpen ze bij het regelen van het klimaat en vangen ze het regenwater op. Groene gevels helpen ook gebouwen te isoleren tegen overmatige warmte in de zomer en kunnen de levensduur van muren verlengen door ze te beschermen tegen weer en wind en vervuiling.
Op ecologisch vlak bevorderen ze de biodiversiteit, doordat ze een schuilplaats en voedsel bieden aan een groot aantal insecten en vogels. Groene gevels kunnen ook bepaalde architectuurelementen beter tot hun recht laten komen en een troef bieden voor de buurt.
Op basis van strenge criteria werden 28 projecten ingediend voor de vergroening van de buitenmuren van ziekenhuizen, stadhuizen, bibliotheken, culturele centra, sportfaciliteiten, zwembaden, musea, theaters, bibliotheken, mediatheken, gemeenschapscentra… Een onafhankelijke jury selecteerde er elf, die samen € 500.000 ontvangen.
• UMC Sint-Pietersziekenhuis, Brussel
Het UMC Sint-Pietersziekenhuis te Brussel maakt deel uit van een eco-verantwoordelijkheidsproject. Ze wensen hun ecologische voetafdruk te verkleinen en hun toekomstige ziekenhuis ecologischer te maken door middel van klimplanten te gebruiken aan hun gevel. Hiervoor zullen ze ook samenwerken met de tuiniers en werkplaatsen van de stad Brussel.
• De MUR (Milieu Urbain Rafraîchissant of Verfrissende stedelijke omgeving), Vorst
Dit project beoogt een eiland van frisheid te creëren in het hart van de dichtbebouwde wijk, die bekend staat als “Laag Vorst”, door in het interieur van het blok een beplanting van een 140m² grote feestmuur te realiseren. Dit terrein bevat in het midden een gemeenschappelijke moestuin en wordt aan weerszijden begrensd door enerzijds een gemeentelijke crèche (aan de Ververijstraat) en anderzijds een toekomstig gebouw voor sociale huisvesting (aan de Neerstallesesteenweg).
• Groene gevel Heilig Hart, Mechelen
In de meeste dense wijk van Mechelen (Heihoek) wordt een kerk omgetoverd tot een nieuw cultureel, sociaal en groen hart. Door het afbreken van de pastorij wordt een nieuwe groene en doorwaadbare parkkamer gemaakt; een ademruimte voor de volgebouwde wijk. Een luwteplek voor de buurt. De bestaande tuinmuur en zijgevel van de kerk worden participatief ingericht tot unieke groene gevels. De gevel inspireert buurtbewoners tot verticaal groen en maakt de plek tot een groene oase.
• Groene Gevels Geven Goesting, Genk
De Winning, Talea en Centrum Duurzaam Groen staan voor duurzaamheid. Dit is iets wat de vereniging in alle lagen van de organisatie tracht uit te dragen. De vestiging in Genk is opgebouwd volgens verschillende duurzaamheidsprincipes. Dit is een visie die ze wensen uit te dragen, als voorbeeldfunctie naar andere bedrijven toe. De vereniging is al enkele jaren bezig met gevelgroen, maar het vlot niet altijd evenzeer. Een balans vinden tussen de ‘best practice’ en de inspiratie is niet altijd even vanzelfsprekend. Dit project past perfect binnen wie we zijn en wat we doen.
• Connectons La Menuiserie à la nature (Timmerwerk verbinden met de natuur), Luik
Timmerwerk is het eerste project van de coöperatie Novacitis. Het doel van de coöperatie is een centrum te creëren voor bedrijven, die inspelen op sociale economie of transitie-economie. Het project krijgt vorm in een gebouw in het hart van Luik, aan de voet van de Coteaux de la Citadelle, waarvan de renovatie deze zomer begon. Vier verschillende groene gevels zullen ontwikkeld worden.
• Aanleg van een groene muur op de zuidgevel van het hoofdbureau van politie van Luik
De stad Luik heeft een heel klimaatplan klaar en het project ‘Aanleg van een groene muur op de zuidgevel van het hoofdbureau van politie van Luik’ past hier volledig in. De keuze voor dit gebouw lag voor de hand, aangezien het zich in een van de meest achtergestelde gebieden van de stad bevindt in termen van vegetatie. De algehele renovatie van het gebouw omvat de klimatologische aanpassing van dit hitte-eiland. In een eerste fase werd het dak aangepakt qua isolatie en begroeiing. In een volgende fase is de renovatie van de parkeerplaats, met inbegrip van de vegetatie en het waterbeheer in verband met de groene muur aan de beurt.
• Groene gevel conservatorium Verviers
Innovatieve vergroening van de gevel van het conservatorium in de Xhavéestraat door het aanbrengen van panelen met inheemse soorten die representatief zijn voor de belangrijkste biotopen van Verviers. Het project bestaat erin de gevel van de serre in Verviers te vergroenen door de plaatsing van modules die vergelijkbaar zijn met gevelbekleding. De panelen worden aan de gevel bevestigd en dienen als drager voor een selectie van planten die zijn aangepast aan de locatie en het klimaat. Zij zullen het mogelijk maken de 3 karakteristieke biotopen van t grondgebied van Verviers te reconstrueren. Zo vervolledigen de klimplanten de rest van de gevel. In de modules zullen ook een waterreserve en een irrigatiesysteem vervat worden, die het onderhoud drastisch zullen verminderen.
• Van groene kabel tot groene speelplaats, Brugge
Het Sint-Franciscus-Xaveriusinstituut (of de ‘Frères) is een schoolcampus met meer dan 1000 leerlingen in de historische binnenstad van Brugge. Deze school is door zijn ligging, ruimtes & dynamiek een knooppunt in de stad. Er is echter al bijna 40 jaar niet meer geïnvesteerd in de buitenomgeving. Dit dossier past in de ambitie en het masterplan om de site om te bouwen tot een groene, belevingsvolle en interactieve ruimte in de binnenstad voor leerlingen, omwonenden en bezoekers.
• Groen op de muur, Kortrijk
De speelplaats van Pius X School in Kortrijk hunkert naar een zachtere, groenere en avontuurlijkere omgeving. Ze zien dit gevelproject als het startschot voor meer! Een groene, natuurlijke uitstraling op een speelplaats die nu gedomineerd wordt door een grijze, bakstenen muur van de kerk. Een groene gevel zou voor de school een heuse groene make-over zijn, waar kinderen, personeel en ouders enorm dankbaar zouden om zijn.
• Bolwerk Tuin – stedelijk labo voor biodiversiteit, Kortrijk
Als culturele vrijhaven zet Bolwerk in op creatie, ontmoeting, verwondering en duurzaamheid. De vrijhaven opereert vanuit een gewezen textielloods. De aanpalende buitenruimte – voordien een verwaarloosd fabrieksperceel – werd in 2020 niet enkel omgevormd tot publieke tuin maar ook tot labo voor biodiversiteit in een stedelijke context. Met dit gevelproject wil Bolwerk de labofunctie versterken en de vele bezoekers inspireren door hen de voordelen van een groene gevel te laten zien en ervaren.
• Groene kringloopgevel voor Cocon, Sint-Niklaas
De stad Sint-Niklaas transformeert een oude industriesite, grenzend aan de kringloopwinkel, tot een vernieuwende omgeving voor milieubewust ondernemen en werken, met circulaire economie als innovatieve pijler. Op de site Cocon moeten mens en natuur zich verder kunnen ontpoppen tot een vlinder. Centraal op de site, op de kruising van het renovatieproject en het toekomstig geefplein van de kringloopwinkel, willen ze een bestaande loods aankleden met een groene gevel. Cocon slaat zijn groene vleugels uit!