Binnen twee jaar stoppen providers in Nederland met het 2G netwerk. Odido (voorheen T-Mobile) hield er al in 2023 mee op, Vodafone volgt in 2024 en KPN uiterlijk per 1 december 2025. Als eindgebruikers niet op tijd overschakelen op een alternatief, kunnen er grote problemen ontstaan. Zo komen brand- en inbraakmeldingen niet meer door. (Particuliere) alarmcentrales, meldkamers, gebouwbeheerders, woningbouwcorporaties, VVE’s, zorginstellingen maar ook instanties als Rijkswaterstaat maken nog vaak gebruik van het oude netwerk. Veel eindgebruikers weten echter niet dat hun systemen óók op 2G draaien dan wel in de rol van een back-up. Voor leveranciers en installateurs ligt hier een taak en voor afnemers/eindgebruikers ligt hier een verantwoordelijkheid. Kortom een hele grote markt van wellicht 100.000 gebruikers moet in beweging komen.
2G technologie is in de jaren tachtig geïntroduceerd maar inmiddels sterk verouderd en aan vervanging toe. Er worden al jaren meer energiezuinige en efficiënte manieren van communicatie aangeboden. Telecomoperators over de hele wereld introduceerden met 4G en 5G betere alternatieven en stoppen de komende jaren met 2G technologie.
Marco Geurden is senior productmanager bij KPN en lid van het projectteam dat de uitfasering binnen KPN voorbereidt. Toegang tot het netwerk van KPN voor apparaten in Nederland die alleen 2G ondersteunen is vanaf eind volgend jaar niet meer mogelijk. Als de apparaten naast 2G ook andere netwerken ondersteunen, zoals bijvoorbeeld 4G, 5G of LTE-M, kiezen ze volgens KPN automatisch één van deze netwerken en blijven ze functioneren.
Geurden: “We zetten ons 2G-netwerk uit omdat steeds minder mensen het gebruiken en al internetten via 4G en 5G. Bovendien hebben we de frequenties van 2G nodig voor ons 4G- en 5G-netwerk, dat daarmee sneller en nóg beter wordt. De meeste apparaten ondersteunen ook 4G en 5G, maar oudere apparaten niet. Deze moeten worden vervangen of soms moeten alleen de instellingen worden aangepast. Hoe dan ook, wij adviseren eindgebruikers te controleren of de installatie op basis van 2G geschikt is voor 4G of 5G en in actie te komen. Als je niet op tijd vervangt, loop je continuïteitsrisico’s. Bijvoorbeeld dat een alarmmelding niet meer wordt doorgegeven met alle risico’s van dien. Het is daarom belangrijk dat iedereen zich bewust is van de einddatum. Over een kleine twee jaar is het zover.” Geurden realiseert zich dat het uitzetten van 2G impact zal hebben op klanten en processen. “Een vervangingsproject met dergelijke aantallen is een complex en logistieke uitdaging en zal onvermijdelijk ook kosten met zich meebrengen. Menig gebruiker zal spijt krijgen als er niet actie wordt ondernomen, bijvoorbeeld een belletje naar de installateur of alarmcentrale.”
Scheurtjes
Pascal Zeegers is directeur bij CSL Benelux en tevens bestuurslid bij ondernemersvereniging Federatie Veilig Nederland met tweehonderd lidbedrijven in de technische beveiliging.
“We hebben in het verleden al eens te maken gehad met uitfasering van verouderde technieken, zoals ISDN en 3G. Apparaten die op 3G werkten, schakelden veelal terug naar 2G, dat daardoor sterker werd belast, vervolgens een minder sterk signaal geeft en mede daardoor extra snel aan vervanging toe is. Hierdoor zijn al de eerste scheurtjes in het systeem ontstaan. Als zodadelijk ook Vodafone gestopt is, zal het KPN-netwerk in de resterende maanden nog zwaarder worden belast omdat dit 2G-netwerk als enige overblijft. Reden genoeg om nu actie te ondernemen. Het lastige is dat alarmcentrales vaak niet weten via welk mobiele netwerk hun systemen van eindklanten zijn aangesloten. Er zijn nog tienduizenden aansluitingen die gebruik maken van 2G. Bovendien worden 2G-simkaarten veelal gebruikt voor hoogrisico toepassingen. Wanneer er geen meldingen meer doorkomen, kunnen er ongewenste onveilige situaties ontstaan en kan de eindklant problemen krijgen met bijvoorbeeld de verzekering. Je kunt in veel gevallen niet volstaan met vervanging van een simkaart, omdat bestaande hardware ten aanzien van normeringen en certificeringen mogelijk vernieuwing vereisen. In sommige gevallen kost vervanging dus extra tijd. Tijd die er nu nog is, maar over een tijd vanwege volle agenda’s wellicht niet meer.”
Indicatie
Jos Herrebrugh is voorzitter van de sectie Inbraak, Detectie en Alarmtransmissie (IDA) van de Federatie Veilig Nederland. “Alarmcentrales/meldkamers zeggen dat ze nog veel 2G meldingen binnenkrijgen. Dat is een indicatie dat er nog veel 2G verkeer is. Op dit moment is het allerbelangrijkste dat de markt bij herhaling wordt geinformeerd. Naast de installateur speelt ook de provider hierin uiteraard een belangrijke rol en die heeft al de nodige brieven verstuurd. Er zijn oplossingen voorhanden maar de markt moet wél in beweging komen en bewust zijn van de noodzaak.” Volgens Herrebrugh bestaat de kans dat de uitfasering van 2G aan eindklanten voorbijgaat. “Bijvoorbeeld als ze geen onderhoudscontract hebben en geen installateur over de vloer krijgen die hen daar op kan wijzen. Overigens is het voor klanten met een hoog risico verplicht om een onderhoudscontract af te sluiten dus zij zullen wel op de hoogte zijn, maar dit is een slechts een deel van het totaal.” Herrebrugh is tevens directeur van Alphatronics. “Wij hebben vanaf de start ons goed voorbereid en 4G systemen in de markt gezet zodat de dienstverlening aan onze klanten toekomstbestendig is.”
Koude kermis
Volgens Bart Postelmans, telecomexpert binnen de Federatie Veilig Nederland, zijn er voldoende alternatieven voor 2G. “De uitdaging is echter wel dat heel vaak de apparatuur op klantlocatie moet worden vervangen of aangepast. Vanwege het bijzonder hoge aantal 2G-GPRS-abonnementen, mogelijk meer dan de 100.000 systemen die nog altijd prima functioneren, beseffen te weinig bedrijven en particulieren dat het nu tijd is om actie te ondernemen om te voorkomen dat deze 2G-aansluitingen vanaf december 2025 niet meer werken met alle consequenties en risico’s van dien. Alle betrokkenen die denken dat de datum van 1 december 2025 door KPN wel zal worden doorgeschoven, komen van een koude kermis thuis. 2G/GPRS op tijd vervangen vraagt nu dan ook om actie en planning, ook beveiligingsinstallateurs hebben personeelstekorten!”
‘Handjes’
Jan Kuipers is voorzitter van brancheorganisatie VEB, waarbij zo’n zeshonderdvijftig beveiligingsinstallateurs zijn aangesloten. “Alle installaties die werken op 2G en 3G telecomnetwerken moeten worden vervangen. Het vervelende is, dat de installateurs en de eindklanten de vervangingskosten moeten ophoesten. Het probleem zit ‘m niet zozeer in de hardware, die is ruim voorhanden, maar in de personeelskrapte. Zijn er voldoende ‘handjes’ om de nieuwe modems bij de eindklanten te installeren?” Overigens denkt Kuipers dat het probleem in de zorg (personenalarmering) of bijvoorbeeld bij Rijkswaterstaat (bijvoorbeeld meetapparatuur in sloten) nog groter zal zijn dan in de particuliere beveiliging.
Gert-Jan Masselink van SMC, één van de grootste particuliere alarmcentrales in ons land, vertelt dat er in Nederland nog veel alarmsystemen gebruik maken van 2G maar die voor de alarmcentrale niet altijd zichtbaar zijn. “Veel alarmcentrales ontvangen meldingen via 2G, maar het exacte aantal is moeilijk te schatten mede omdat het ook back-up systemen betreft Voor eindklanten kan dit de problematiek extra lastig maken. Installateurs weten vaak wat ze hebben geïnstalleerd. Maar mocht dat niet zo zijn, dan is het goed om de gegevens op te vragen bij de beveiligingsinstallateur, zeker voorafgaand aan een reguliere onderhoudsbeurt van de beveiligingsinstallatie. De eindklant blijft overigens altijd verantwoordelijk voor zijn apparatuur en de doormelding. Mijn boodschap is: wees er op tijd bij en laat je als gebruiker/eindklant goed informeren!”
Auto
Marc Niele, voorzitter Vakcommissie Beveiliging binnen Techniek Nederland: “De installatie- en veiligheidsbranches onderschatten hoeveel apparatuur er momenteel nog werkt via 2G. Er is veel meer in ‘’het veld’’ dan je denkt. Het is belangrijk dat we nadenken over de gevolgen van de uitfasering en ons tijdig voorbereiden. Het is nu eenmaal een voldongen feit dat 2G verouderd is en er een alternatief beschikbaar is. De monteur zal in zijn auto moeten stappen en ter plekke een ander modem installeren, je kan niet van afstand zomaar nieuwe software inschieten. Opdrachtgevers hebben een zorgplicht en zullen onderzoek moeten laten doen.”
Hoog tijd
Ook Corné de Reuver (AddSecure) denkt dat het hoog tijd is, de branche wakker te schudden. “Meldkamers weten dat 2G verdwijnt en moeten er bij de installateur op aandringen dat zij de systemen omzetten. Het kan gaan om een simkaart maar ook om een compleet alarmpaneel. Het is vijf voor twaalf.”
John van Schaik is voorzitter van het College van deskundigen van KIWA en binnen West -Europa verantwoordelijk voor de verkoop van M2M gecertificeerde alarmtransmitter op het gebied van inbraak en brand. “We weten niet precies hoeveel en bij welke eindklant. Als je je als eindgebruiker niet bewust bent van het feit dat het netwerk ophoudt, loop je als eindgebruiker onnodig risico’s. Mijn inschatting: Zelfs als de markt nu in beweging zou komen, zullen niet alle systemen op tijd kunnen worden vervangen. Het is vijf over twaalf.”
Op de beurs FireSafety & Security op 10 en 11 april 2024 in de Brabanthallen kunnen installateurs en eindklanten eventuele vragen beantwoord krijgen. De beurs kent een ongekende belangstelling van meer dan 125 exposanten.
