Overheden die grond verkopen zijn sinds kort verplicht om dat openbaar te maken. Biedboek.nl, een verkoopplatform van het Rijksvastgoedbedrijf, kan hen hierbij helpen. Projectmanager Gilbert ten Brink hoopt dat gemeenten en provincies de website vaker gaan gebruiken.
In het zogenoemde ‘Didam’-arrest van 26 november 2021 oordeelt de Hoge Raad dat overheden bij de verkoop van grond gelegenheid moeten bieden aan (potentiële) gegadigden om mee te dingen. Dat betekent dat overheden niet zonder meer vrij zijn om grond te verkopen aan een partij naar keuze. Overheden moeten gelijke kansen bieden bij uitgifte van grond.
‘In de praktijk komt het erop neer, dat alle onderhandse verkoop door publieke partijen eerst gepubliceerd moet worden’, vertelt Gilbert ten Brink, projectmanager verkoop & gebiedsprojecten bij het Rijksvastgoedbedrijf (RVB). Op Biedboek.nl, een door het RVB ontwikkeld platform, is dat mogelijk.
Onrust
Als voorbeeld noemt Ten Brink de vele ‘overhoekjes’ die worden aangeboden. Dat zijn kleine stukjes grond die overblijven als Rijkswaterstaat ergens een weg aanlegt. In het verleden werden die aangeboden aan de enig aangrenzend eigenaar, vaak een boer, een waterschap of een gemeente. Het Didam-arrest stelt dat overheden dat nu eerst openbaar moeten maken. Ten Brink: ‘Het kan immers zo zijn dat andere partijen ook interesse hebben.’
In tegenstelling tot veel gemeenten en provincies, waar volgens Ten Brink de nodige onrust is ontstaan over het Didam-arrest, is hij blij met de uitspraak van de Hoge Raad. ‘Wat is er mis met transparantie en openbaarheid? Het voorkomt gewoon heel veel gedoe. En wie weet levert het je ook nog eens meer op. Geld dat vervolgens terugvloeit in de gemeente-, provincie- of overheidskas.’
Biedboek.nl, een succes
Biedboek.nl begon in 2012 met als doel marktpartijen enthousiast te krijgen voor de vele panden die het RVB verkoopt. Vaak waren dat oude panden en vaak ook met een beperking op de bestemming. Lastig aan de man te brengen locaties dus. Daarnaast is het platform opgericht om meer open te zijn over de afstootopgave van het Rijk.
‘Biedboek.nl is een succes gebleken’, stelt Ten Brink. Er zijn meer panden via een openbare verkoopprocedure verkocht. En ze worden voor een hogere prijs verkocht. Inmiddels zet het Rijksvastgoedbedrijf Biedboek.nl ook in voor het verlenen van concessies voor grondstofwinning, de lease van locaties voor tankstations langs Rijkswegen en marktconsultaties van het RVB die openbaar aangekondigd moeten worden. De procedure voor dergelijke transacties – met een informatiefase, voorselectie, biedingsfase en gunningsfase – verschilt volgens Ten Brink nauwelijks van de verkoop van onroerend goed.
Het succes van Biedboek.nl, dat door een uitgekiende marketingstrategie al een fors aantal geregisteerde gebruikers heeft, blijft bij andere overheidsdiensten niet onopgemerkt. Zo verkopen onder meer Staatsbosbeheer, Defensie en Politie hun af te stoten panden en gronden op Biedboek.nl.
Vaarwater
Ten Brink hoopt dat provincies en gemeenten hun vastgoed vaker via Biedboek.nl verkopen. Ook omdat het RVB en de overheden nogaleens in elkaars vaarwater zitten. ‘Gedurende een verkoopproces komen we er dan achter dat zij in de buurt van ons object of kavel ook grond willen verkopen.’
Als overheden open zijn over hun afstootopgaven, zo benadrukt Ten Brink, dan kan dat tot een hele mooie gebiedsontwikkeling leiden waarin publieke partijen samen optrekken. ‘Samen sta je sterker. Immers, allemaal losse panden en gronden zijn minder aantrekkelijk voor een ontwikkelaar dan een heel gebied dat gezamenlijk wordt aangeboden.’