Bijna de helft van alle eigenaren van grotere kantoren in Nederland is sinds 1 januari dit jaar in overtreding. Hun panden beschikken niet over het verplichte energielabel C. Gemeenten handhaven er nog nauwelijks op, al begint een aantal met het versturen van waarschuwingsbrieven.
Geen boetes
Tot dusver zijn er nog geen boetes uitgedeeld of panden gesloten, zo leert een rondgang van Business Insider langs de twintig grootste gemeenten. Nog maar enkele gemeenten hebben een waarschuwing gegeven aan overtredende bedrijven. Wel stellen veel gemeenten eigenaren van kantoren de afgelopen jaren op de hoogte te hebben gebracht van het aanstaande verbod.
Waarschuwing
De meeste gemeenten verwijzen bij hun handhavingsstrategie naar het landelijke handhavingsplan van het Informatiepunt Leefomgeving (IPLO). Dat schrijft voor dat gemeenten tussen 1 januari en eind maart 2023 bedrijven in overtreding hierover aanschrijven. Kantooreigenaren krijgen na zo’n waarschuwing van de gemeente nog twaalf weken om een geldig energielabel te bemachtigen of een planning in te dienen om tot zo’n label te komen.
Last onder dwangsom
Als zij na nog eens twaalf weken niet met minimaal een planning komen, is het volgens het IPLO-stappenplan de bedoeling dat gemeenten overgaan tot een last onder dwangsom. Uiteindelijk kan zelfs tot sluiting worden overgegaan. Als kantooreigenaren een goede planning inleveren, krijgen zij nog maximaal een jaar om energielabel C te bemachtigen.
Het meest ver lijken de gemeenten om en nabij Amsterdam
1.400 panden
Nog maar weinig grote gemeenten hebben kantooreigenaren aangeschreven. Het meest ver lijken de gemeenten om en nabij Amsterdam te zijn, die de handhaving uit laten voeren door de omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied. In dit gebied staan volgens de dienst nog ruim 1.400 panden zonder het juiste energielabel.
Gestart
Zaanstad laat weten dat deze dienst is ‘gestart met het versturen van waarschuwingsbrieven’. 185 panden in Zaanstad zouden volgens de lokale omgevingsdienst nog niet het benodigde energielabel hebben. Een woordvoerder van de gemeente Haarlemmermeer meldt dat de eerste waarschuwingsbrieven deze week de deur uitgaan. Het gaat om zo’n vijftig brieven. 304 kantoren in deze gemeente hebben volgens de omgevingsdienst nog niet het juiste energielabel.
Streven
De gemeenten Groningen, Almere en Breda lijken ook op weg om voor eind maart de waarschuwingen de deur uit te hebben gedaan. De gemeente Groningen stelt overtreders in maart aan te schrijven, Almere spreekt van een ‘streven’ om ‘nog dit kwartaal waarschuwingen te versturen’ en de gemeente Breda stelt te ‘verwachten’ dat er deze maand met ‘de eerste’ kantooreigenaren contact zal worden opgenomen.
Rotterdam stelt een aanschrijving ‘in voorbereiding’ te hebben
Binnenkort
Andere grote gemeenten koppelen er nog geen tijdsplan aan vast, maar stellen dat het waarschuwen van bedrijven wel op de planning staat. De gemeente Den Haag meldt dat ‘binnenkort’ de eerste waarschuwingsbrieven de deur uitgaan’, Rotterdam stelt een aanschrijving ‘in voorbereiding’ te hebben en Utrecht verstuurt zijn aanschrijvingen ‘de komende tijd’.
Eindje op weg
Meer gemeenten geven aan ondernemers een eindje op weg te willen helpen. Zo organiseerde de gemeente Zaadstad afgelopen jaar meermaals online cursussen over dit onderwerp. De gemeente Amersfoort laat weten dat het ‘in eerste instantie op een stimulerende manier’ handhaaft. Pandeigenaren in deze gemeente krijgen tot 1 juni om met een plan van aanpak te komen ‘om voor het einde van het jaar aan label C of beter te voldoen. In dat geval wordt geen handhavingsprocedure gestart. Vanaf 1 januari 2024 wordt er gehandhaafd.’
Rekening houden
Veel gemeenten geven ook aan rekening te houden met ondernemers die door overmacht nog niet aan de regelgeving kunnen voldoen. Zo schrijft de gemeente Zoetermeer: ‘Wanneer door overmacht of andere verzachtende omstandigheden niet voldaan is aan label C, worden deze omstandigheden meegenomen in de beoordeling. Anderzijds geldt ook dat de ODH [Omgevingsdienst Haaglanden, red.] strenger zullen [sic] optreden bij verwijtbaar gebrek aan handelen.’
Last onder dwangsom
Ook de gemeente Groningen lijkt die kant op te willen gaan. De gemeente stelt kantooreigenaren die binnen een half jaar onvoldoende actie ondernemen een last onder dwangsom op te willen leggen. ‘We kiezen in eerste instantie voor een last onder dwangsom en niet voor het sluiten van de locatie om de huurders te ontzien. Om de eigenaren tot actie te bewegen zal de hoogte van de dwangsom in de orde van grootte van de maandelijkse huurinkomsten zijn.’