Onze huizen, bedrijven en openbare gebouwen zijn sterk afhankelijk van geïmporteerde fossiele brandstoffen; 40% van Europa’s geïmporteerde brandstoffen – vooral gas, onder andere uit Rusland – is nodig voor de verwarming van gebouwen. De winter (alhoewel tot nu toe uitzonderlijk zacht) , de oorlog in Oekraïne, de torenhoge energieprijzen en de klimaatcrisis laten ons op pijnlijke wijze zien hoe kwetsbaar dit ons maakt. Maar verandering is mogelijk.
De Europese bouwindustrie staat, als koploper in renovatie, klaar om huizen en andere gebouwen duurzaam en op lange termijn warm te houden, en Europa’s energiecrisis definitief te beëindigen. We verzoeken de EU en de nationale regeringen om ons potentieel te ontsluiten: handel nu en voer een ambitieus beleid dat ons stimuleert om verder te investeren in de uitbreiding van productielijnen voor duurzame bouwmaterialen en duurzame verwarming.
Op dit moment kijken de Europese leiders vooral naar de korte termijn: sinds het begin van de energiecrisis in september 2021 is in heel Europa bijna 700 miljard euro aan overheidsmiddelen besteed aan compensatie van energiekosten, om de pijn van de stijgende energiekosten te verzachten. Ook in Nederland heeft de overheid zich vooral gericht op compensatiemaatregelen, via compensatiebetalingen, een lagere BTW en nu het prijsplafond. Dit was nodig, maar ook heel duur en niet jarenlang vol te houden. Echter, wanneer Nederlandse en Europese politici visie tonen, dan kunnen zij zich voor toekomstige winters van deze energiecrisis bevrijden. Duizenden banen kunnen worden gecreëerd – 18.000 banen per miljard euro dat in energie-efficiëntie wordt geïnvesteerd – en miljoenen mensen kunnen uit de energiearmoede gehaald worden.
De oplossing ligt in overheidssteun voor energetische renovaties om onze gebouwen te verbeteren. Compensatie van hoge energieprijzen is geen structurele oplossing. De duurzame renovatie van woningen en andere gebouwen is daarentegen wel een structurele oplossing voor hoge energieprijzen en – rekeningen, import van fossiele brandstoffen en CO2-emissies.
Op Europees niveau kan essentiële steun voor duurzame warme woningen worden verkregen via de herziening van de Europese richtlijn inzake de energieprestatie van gebouwen (EPBD). Er ligt een plan op tafel om de energieprestatie van Europa’s gebouwenvoorraad via renovatie te verbeteren om zo het energieverbruik en het effect op het klimaat drastisch te verminderen, de energierekening te verlagen en een gezonder leefklimaat voor de bewoners te creëren. Het verbeteren van de energie-efficiëntie van gebouwen door het invoeren van minimum energieprestatienormen (MEPS) kan de markt voor renovatie in beweging brengen. Het renoveren van gebouwen met een F- en G-label naar een B- of C- label kan hun energieverbruik met 90% verminderen, zo blijkt uit een studie. Renovatie tot label E daarentegen zou het gas- en olieverbruik in gebouwen met ongeveer 31% verminderen.
De renovatie van Europa’s gebouwen zou tegelijkertijd de uitstoot van broeikasgassen door verwarming met 40% verminderen – waardoor de Europese energie- en klimaatdoelstellingen binnen bereik komen. Nederland heeft zich al gecommitteerd aan de uitfasering van fossiele brandstoffen (vooral gas) voor verwarming, en renovatie staat hoog op de politieke agenda. Toch is dit ook voor Nederland een belangrijk dossier: Europese regels creëren een gelijk speelveld tussen landen, hetgeen van belang is voor bedrijven die in verschillende landen opereren. Kostenreductie door grootschaliger vraag en innovatieve technische oplossingen zijn andere voordelen.
Naast een effectief stappenplan om gebouwen energie-efficiënt te maken, zijn nieuwe instrumenten essentieel om huiseigenaren financieel te ondersteunen bij renovaties. Beleid dat banken aanmoedigt om de energie-efficiëntie van hun hypotheekportefeuille te verbeteren, kan consumenten toegang geven tot de financiering die zij nodig hebben om hun huis te verbeteren.
Als industrie hebben wij de duurzame oplossingen zoals – isolatie, ramen, ventilatiesystemen, koolstofvrije verwarmings- en koelsystemen, technische bouwsystemen en gebouwautomatiserings- en besturingssystemen – het is zeker geen ‘rocket science’. Vandaag de dag wordt jaarlijks ongeveer 0,2% van de gebouwen in Europa gerenoveerd tot energie-efficiënte gebouwen. We zijn er klaar voor om veel meer te doen en bij te dragen aan een beter klimaat, meer comfort, lagere energiekosten en om Europa van haar afhankelijkheid van gas te bevrijden.
Onze boodschap is eenvoudig: we willen investeren in de productie en daarmee in de creatie van nieuwe banen om aan de stijgende vraag naar energetische renovaties en duurzame verwarming te voldoen, maar we hebben zekerheid nodig dat dit de richting is van het Nederlandse en Europese beleid in de komende jaren. Wij dringen er bij onze regering op aan om ambitieuze Europese beleidsmaatregelen voor gebouwen te ondersteunen, en daarbij hoge eisen aan energiezuinigheid, comfort en gezondheid voor alle gebouwen in de EPBD op te nemen. Daarmee kan onze industrie een zekere, duurzame en warme toekomst voor Europese huishoudens en bedrijven bieden.
David McDonald
Managing Director Continental Europe, Kingspan Insulation
Jeroen Proemstra
Market Director VELUX Nederland B.V
Paul Steen
Sales Director Benelux, ROCKWOOL
Frank te Poel
CEO Saint-Gobain Solutions Benelux
Philippe Duchene
Head of Building Solutions, HydronicS, Danfoss
Bart Krol
voorzitter Nationaal Renovatie Platform