Volgens Rijksadviseur Wouter Veldhuis moeten we aan de slag met het repareren van 15 jaar achterstallig onderhoud van het logistiek landschap. “We hebben een vervolg nodig op Nederland Distributieland dat aansluit op de opgaven van nu, de transitie naar een circulaire economie. Eén die uitgaat van brede welvaart. En dat betekent ook keuzes maken in wat we stimuleren en niet meer toestaan. Welk logistiek landschap past bij de samenleving waar we in willen leven? Daar moeten we samen met de sector, beleidsmakers, ontwikkelaars, economen en ontwerpers antwoord op geven.” Streven is dit in het voorjaar van 2023 te publiceren.
Besteld — debat over de logistiek die we willen
Tijdens ‘Besteld — debat over de logistiek die we willen’ spraken experts uit de logistiek en de ruimtelijke ontwerpwereld op dinsdag 29 november over de huidige status van het Nederlands distributieland, beslissingen uit het verleden en kansen voor de toekomst. Als logistiek ten dienste staat van de samenleving, kunnen we dan geen logistiek landschap creëren waar we trots op zijn?
Doorgeslagen succes
De logistieke sector is een zeer snelgroeiende sector die heel belangrijk is voor Nederland. Tijdens de coronacrisis bestelden we met z’n allen heel veel online, dat was een impuls voor nóg snellere groei van logistiek. Om mogelijke overlast te voorkomen, willen planologen de logistiek plannen op de lange termijn. Maar dat is in de praktijk door de snelle groei van de sector lastig.
Dankzij procedures en wetten die we sinds de jaren ’80 hanteren, zitten we volgens Paul Gerretsen van de Vereniging Deltametropool nu met een logistiek complex waar we eigenlijk allemaal niet blij mee zijn. “Nederland Distributieland is een doorgeslagen succesverhaal en is toe aan een update.”
Steven Slabbers, provinciaal adviseur ruimtelijke kwaliteit Noord-Holland, illustreert het doorgeslagen succes met een voorbeeld. Hij stelt dat sommige bedrijventerreinen op een zeer onlogische plek liggen. “Er liggen terreinen ten noorden van Amsterdam die worden bevoorraad vanuit de Rotterdamse haven. Vervolgens worden de goederen via de terreinen weer naar plekken ten zuiden van Amsterdam gebracht. Hierdoor is een dubbele belasting op de ring van Amsterdam, terwijl dit helemaal niet nodig is.” Zijn idee: saneer dit soort bedrijventerreinen en ga op zoek naar goede locaties waar weinig overlast is.
Laat zien wat je consumptiegedrag voor impact heeft op het landschap. (Marcel Michon)
Hoe dan wel?
Logistiek kun je zien als de bloedsomloop van de samenleving. Maar er is wel van alles mis mee. Dat we een oplossing moeten vinden voor de claim die logistiek legt op onze ruimte, maar daarmee samenhangend bijvoorbeeld ook voor de manier waarop we consumeren, daarover is vrijwel iedereen het eens. Maar hoe gaat een update van het logistiek landschap in zijn werk? De toekomst van de logistiek moet er volgens Wouter Veldhuis heel anders uit gaan zien. Ten eerste moet er gestopt worden met het bouwen van grote distributiecentra. “De logistiek moet juist meer in de steden worden gerealiseerd. Dit is een toekomst waarbij de logistiek voor iedereen is.” Ook Charles Aangenendt, van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, vindt dat als er nieuwe logistiek op een locatie geplaatst wordt, er eerst moet worden gekeken naar meerwaarde voor de regio. Als deze meerwaarde er niet is, kan de logistieke aanbieder geweigerd worden. Is er wel regionale meerwaarde, dan moet je eerst kijken naar al bestaande logistieke locaties en de mogelijkheid om deze uit te breiden. Pas als dit niet mogelijk is, komt de optie voor een nieuwe locatie aan bod.
Als laatste benoemt Wouter Veldhuis nog dat de logistieke opgave er één is van landelijke aard en dat deze ook weer invloed heeft op bijv. de woningbouwopgave (kwestie om schaarse ruimte) en stikstofopgave (bouwen of juist stikstofemissie verminderen.