Kantoorgebouwen die op 1 januari 2023 een energielabel D of slechter hebben, lopen het risico op sluiting. Vanaf die datum is het namelijk verplicht om een energielabel C of beter te hebben. Energieadviseurs raden gebouweigenaren om nu een analyse te maken voor hun kantoren en een energielabel aan te vragen. Meestal zijn de kantoren relatief makkelijk naar energielabel C te renoveren om later in stappen verder te verduurzamen.
Door Joop van Vlerken
“Een deel van de kantoorgebouwen heeft nog helemaal geen energielabel. Dat is op zich geen probleem, maar als je nu een analyse laat doen en er komt een energielabel uit dat lager is dan C, zie dan nog maar eens een aannemer te vinden om je gebouw voor 1 januari te verduurzamen.” Volgens adviseur duurzaam vastgoedbeheer en bestuurslid van FedEC, Hugo Breuers, zijn veel kantooreigenaren te laat begonnen met het verduurzamen van hun gebouw. “Ik denk dat het een stukje onwetendheid is. Ze reageren pas als ze een brief van de gemeente krijgen met de dreiging van een boete. Maar ik vermoed ook dat ze denken dat het niet zo’n vaart zal lopen.”
Werk aan de winkel
Op 1 januari 2023 moeten alle kantoren in Nederland een energielabel C of beter hebben, anders mogen de kantoren niet meer gebruikt worden. Van de 60 miljoen vierkante meter kantoorruimte in Nederland heeft inmiddels 48% van de kantoren energielabel C, zo blijkt uit de meest recente cijfers van 1 juli 2022 van Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO). Daaruit blijkt ook dat 11% label D of lager en 41% nog niet geregistreerd is. In deze laatste categorie zitten ook kantoren die in beginsel wel voldoen aan minimaal label C, maar om verschillende redenen nog niet hebben geregistreerd. Volgens het Economisch Instituut voor de Bouw zijn er namelijk nog steeds kantooreigenaren die onbekend zijn met deze regelgeving. En er is ook groep die pas in actie komt bij handhaving.
Er dus nog volop werk aan de winkel voor kantooreigenaren, want hoewel Breuers niet verwacht dat de handhaving en sluiting van kantoorgebouwen meteen op 1 januari begint, is dat formeel wel mogelijk. “Je zult misschien eerst een brief krijgen met de dreiging van een dwangsom. Maar officieel is het gewoon zo dat deze gebouwen vanaf 1 januari niet meer gebruikt mogen worden. En vanwege de gascrisis heb je wel grote kans dat overheden gaan handhaven.”
Analyse en scenario’s
Frans van der Maas van Officiency heeft veel ervaring met de verduurzaming van kantoorgebouwen. “Kantooreigenaren komen naar ons met de vraag: Wat moeten we doen om energielabel C te behalen? Vervolgens geven wij een analyse van het gebouw op het gebied van energie, comfort en uitstraling. Deze analyses verwerken we in scenario’s die we doorrekenen op het gebied van kosten- en CO2-reductie en energiebesparing. Dat leggen we voor bij de klant plus de eventuele subsidies die ze kunnen krijgen.”
Financiering
Als de klant hierover een besluit genomen heeft, begint het werk pas, benadrukt Van der Maas. “Vervolgens maken we een ontwerp en pas daarna kan de klant offertes op gaan vragen. Als hij het werk op de markt zet, weet hij pas de prijzen en kan hij bekijken of deze overeen komen met de ramingen. Dan neemt de klant opnieuw een besluit. En wij begeleiden dit proces.”
Kantooreigenaren worden van verschillende kanten gestimuleerd om met verduurzaming aan de slag te gaan, zegt Van der Maas. “Steeds meer partijen zijn met dit onderwerp bezig. Dat geldt ook voor banken. Zij stellen steeds vaker voorwaarden aan energielabels als je een pand wilt financieren.”
Snel terugverdiend
Dat kantoren vanaf 2023 moeten voldoen aan een energielabel C, is al jaren bekend, bevestigt Van der Maas. “Ik denk dat eerder de urgentie ontbrak, maar die neemt nu toe. De deadline nadert en tegelijkertijd zie je dat de energieprijzen stijgen.” Dat er tot nu toe geen verplichting was, speelt ook mee, denkt Van der Maas. “Maar als je op 1 januari besluit om je pand te verduurzamen, ben je te laat. Je zit toch al gauw met een doorlooptijd van een paar maanden, afhankelijk van de werkzaamheden.” Er is volgens Breuers ook weinig reden om het niet te doen. “Natuurlijk heeft niet iedereen meteen het geld beschikbaar, maar opkrikken naar energielabel C is goed te doen en je verdient het snel terug.”
Onderhoudsplannen
Voor kantoren introduceert de overheid een eindnorm, om helderheid te hebben waar naartoe gerenoveerd moet worden en die zal rond A+++ liggen in 2050. En daarnaast kun je nu ook al nadenken over het aardgasvrij maken van je kantoor. Van der Maas benadrukt dat het goed mogelijk is om een volledige verduurzaming van een kantoorpand over jaren uit te smeren. “Dus je kunt er nu wel al vast over nadenken en de verduurzamingsplannen meenemen in de onderhoudsplannen die er vaak toch al liggen.” Breuers legt uit dat je nu met kleine stappen al tot energielabel C kunt komen. “Begin eerst met de isolatie van dak, gevel en beglazing. Dan kom je al een heel eind.” Ook met verlichting, zoals met LED, kun je al relatief eenvoudig snelle stappen zetten. Breurers: “Pak daarna je ventilatie aan en maak die als het mogelijk is CO2- en vraaggestuurd. Daarna komen dan nog zonnepanelen.”
Niet pas in december bellen
Kantooreigenaren kunnen meteen advies inwinnen, zegt Van der Maas. “Wij kunnen op normale termijn binnen enkele weken een analyse maken van het pand. En als we dan vervolgens door mogen, kunnen we het ontwerp maken. Kijkend naar de totale doorlooptijd van het project, kan dat best een halfjaar duren tot realisatie.” Dat wordt bevestigd door Breuers. “Het is druk, maar we kunnen nu alle aanvragen nog aan. Ik raad kantooreigenaren niet aan pas in december te bellen, want dan wordt het natuurlijk wel lastig. Vergeet niet dat het vaststellen van het energielabel het minste werk is.”
Een andere manier van denken kan ook helpen om kantoorrenovaties te stimuleren, denkt Van der Maas. “Eigenaren denken vaak in termen van kosten, maar je voegt ook waarde toe aan het gebouw. Denk aan betere verhuurbaarheid en duurzame kantoren worden ook steeds hoger getaxeerd. Er is bovendien geen andere optie dan renovatie. Als je kijkt naar de schaarste van grondstoffen, is het heel belangrijk dat we renoveren. Er zijn nog 40.000 kantoren in Nederland die nog geüpgrade of getransformeerd kunnen worden. Platgooien en nieuwbouw plaatsen is echt niet meer van deze tijd. We moeten ons realiseren dat we zuinig moeten zijn op de grondstoffen.”
Meer info: www.rvo.nl/energielabelc
Kantoorrenovatie De Bleek Woerden
Officiency heeft recent kantoorpand De Bleek in Woerden gerenoveerd. “Het is een gebouw uit de jaren tachtig en het stond bijna helemaal leeg. Het had verouderde installaties en slechte isolatiewaarden. Daardoor was het comfort ook erg matig. Na een analyse hebben we voorgesteld om energetische maatregelen te nemen en het gebouw weer helemaal up-to-date te maken.”
Door de maatregelen ging het gebouw van een G-label naar A++. De gevolgen zijn ook voor de verhuurder positief. Van der Maas: “Het gebouw zit nu weer vol. Dat komt ook doordat we niet alleen naar energiebesparing hebben gekeken, maar ook naar comfort. Daarvoor zijn onder meer de koeling toegepast en is de ventilatie verbeterd.”
Voor meer info welk energielabel kantoren hebben: www.ep-online.nl.
